Avukat Aziz Dinç İnfaz Yasasını Değerlendirdi

Türkiye genelinde 110 bin mahkûmu ilgilendiren ve yaklaşık 90 bin civarında mahkûmun tahliyesini sağlayacak Af yasası ile ilgili olarak şehrimizin tanınmış avukatlarından Aziz Dinç, değerlendirmelerde bulundu.

Af yasasından kimlerin yararlanacağı, Elazığ’da kaç mahkumun serbest kalacağı ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Av. Aziz Dinç, kamuoyunun merak ettiği soruları bir bir açıklığa kavuşturdu.

Dinç, yaptığı açıklamada, şu ifadelere yer verdi: 
"İnfaz yasası başta  5237  sayılı Türk Ceza Kanun olmak üzere toplam on bir kanunun çeşitli maddelerindeki değişikliği kapsamaktadır.
Özelikle infaz yasası hazırlık çalışmalarından bu güne en fazla merak edilen konu hangi suçları kapsayıp, kapsamama hususu idi.
Özelikle muhalefet  partileri, Fikir suçları ile bir kısım terör suçlarının da af kapsamına alınması konusunda yoğun çaba sarf ettiler. Bu çabaları sonuçsuz kaldı. Bu suçlar yasa kapsamına alınmadı ve eski hükümler doğrultusunda infazları uygulanacak.
Ceza İnfaz düzenlemesi kapsamında kalmayan suçlar; Türk Ceza Kanunun da belirtilen, Kasten Öldürme, Neticesi İtibariyle ağırlaşmış yaralama suçu, İşkence sonucu yaralama, Cinsel saldırı suçları(reşit olmayanla cinsel ilişki, cinsel taciz suçlarında süreli hapse mahkum olanlar, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar Uyuşturucu ve uyarıcı madde imal ve ticaret suçu, Devlet istihbarat hizmetleri ve Milli İstihbarat Kanunu kapsamında kalan suçlar, Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar, Örgüt faaliyetleri çerçevesinde işlenen suçlar, Terörle Mücadele Kanunu kapsamında kalan suçlar, Belirtiğimiz suçlar yeni infaz yasası kapsamına  alınmadı. Bu suçların dışında kalan suçlardaki koşullu salıverme oranı ise ½  olarak değiştirilmiştir. Mecliste yasalaşan  bu değişiklik birçok yeni düzenlemeyi de beraberinde getirmiştir.
Bu değişiklikler; Bu yasada diğer öne çıkan ve dikkat çeken yeni değişikliler ise hamille bayanlara ilişkin infaz koşulları, yaşlılara ve çocuklara ve ağır hastalara  ilişkin yeni düzenlemeler ile  ev hapsi ile elektronik kelepçe, konuta cezanın çektirilmesi vs. bir çok yeni düzenlemeye yer verilmiştir.

Öncelikle gündemimizde olan salgın durumda bu yasa çıkartılırken göz ardı edilmemiştir.
Salgın doğrultusunda infaz sürelerinde ve nasıl uygulanması gerektiğinde  konusunda yeni düzenleme getirilmiştir.

-Yeni tip koronavirüs salgını nedeniyle açık ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler ile denetimli serbestlik tedbiri uygulanan hükümlüler, 31 Mayıs 2020'ye kadar izinli olacak. Salgının devam etmesi halinde bu süre 2 aylık sürelerle 3 kez uzayabilecek.

-Koşullu salıverilmeden yararlanabilmek için mahkumun kurumdaki infaz süresini iyi halli olarak geçirmesi gerekecek. Düzenlemeyle, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum edilmiş olanlar otuz yılını, müebbet hapis cezasına mahkum edilmiş olanlar yirmi dört yılını, diğer süreli hapis cezalarına mahkum edilmiş olanlar cezalarının yarısını infaz kurumunda çektikleri takdirde koşullu salıverilmeden yararlanabilecek.

-Koşullu salıverilme oranı üçte ikiden fazla olan suçlar bakımından ise tabi oldukları koşullu salıverilme oranı uygulanacak.

-İnfaz hakimi ayrıca, iki yılı geçmemek üzere denetim süresi içinde hükümlünün Denetimli Serbestlik Müdürlüğünce belirlenecek yükümlülüklere tabi tutulmasına karar verebilecek. Bu karar gereğince Denetimli Serbestlik Müdürlüğü, risk ve ihtiyaçlarını dikkate alarak hükümlüyü, belirli bir bölgede denetim ve gözetim altında bulundurma, belirlenen yer veya bölgelere gitmeme belirlenen programlara katılmama yükümlülüklerinden bir veya birden fazlasına tabi tutacak. Denetimli Serbestlik Müdürlüğü hükümlünün risk ve ihtiyaçlarını dikkate alarak yükümlülükleri değiştirebilecek.

-Hükümlünün koşullu salıverilmesi hakkında ceza infaz kurumu idaresi tarafından hazırlanan gerekçeli rapor, infaz işlemlerinin yapıldığı yer infaz hakimliğine verilecek. İnfaz hakimi, bu raporu uygun bulursa hükümlünün koşullu salıverilmesine dosya üzerinden karar verecek. Raporu uygun bulmadığı takdirde gerekçesini kararında gösterecek. Bu kararlara karşı itiraz yoluna gidilebilecek.

-Tekerrür halinde işlenen suçtan dolayı mahkum olanlarla ilgili düzenleme yapılacak. Yasayla, mükerrerler bakımından birden fazla süreli hapis cezasına mahkumiyet halinde en fazla 32 yılın ceza infaz kurumunda iyi halli geçirilmesi durumunda koşullu salıverilmeden yararlanılabilecek.

-Ayrıca, bu düzenlemeye göre süreli hapis cezası durumunda "dörtte üçünün" iyi halli geçirilmesi durumunda koşullu salıverilme oranı da "üçte ikisinin" iyi halli geçirilmesi şeklinde yeniden belirlenecek. Ancak, koşullu salıverilme oranı üçte ikiden fazla olanlar bakımından tabi oldukları koşullu salıverilme oranı uygulanacak.

-Bu süreler, cinsel saldırı, çocukların cinsel istismarı suçu, reşit olmayanla cinsel ilişki suçu, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu dolayısıyla hapis cezasına mahkum olanlar için koşullu salıverilme oranı dörtte üç olarak uygulanacak.

-Maruz kaldığı ağır bir hastalık veya engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu koşullarında hayatını yalnız idame ettiremediği tespit edilen şüpheli ile gebe olan veya doğurduğu tarihten itibaren altı ay geçmemiş bulunan kadın şüphelinin, tutuklanması yerine adli kontrol altına alınmasına karar verilebilecek.

-Hakkında mahkumiyet hükmü verilmiş ve bu hükümle ilgili olarak istinaf veya temyiz kanun yoluna başvurulmuş olması halinde, UYAP kayıtlarını incelemek suretiyle hükmü veren ilk derece mahkemesi de adli kontrol kararı ve tutuklama kararı verebilecek.

-Kasıtlı suçlardan toplam 3 yıl veya daha az hapis cezasına mahkum olanlar hakkında verilen cezalar doğrudan açık ceza infaz kurumlarında yerine getirilecek.

-Taksirli suçlardan toplam 5 yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkum olanlar, adli para cezası, infaz sürecinde hapis cezasına çevrilenler, İcra ve İflas Kanunu gereğince tazyik hapsine tabi tutulanlar için de verilen cezalar doğrudan açık ceza infaz kurumlarında yerine getirilecek.

-Hükümlülerin kapalı ceza infaz kurumundan açık ceza infaz kurumuna ayrılmalarına; ceza infaz kurumlarının düzen ve güvenliği amacıyla konulmuş kurallara içtenlikle uyarak, haklarını iyi niyetle kullanarak,yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirerek geçirmiş ve uygulanan iyileştirme programlarına göre de toplumla bütünleşmeye hazır olduğunun disiplin kurulunun görüşü alınarak idare kurulunca saptanması halinde yapılan değerlendirme sonucunda karar verilecek.

-Toplam 10 yıl ve daha fazla hapis cezasına mahkum olanlar ile terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ve uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarından mahkum olanların kapalı ceza infaz kurumundan açık ceza infaz kurumuna ayrılmalarına ilişkin idare ve gözlem kurulu kararları, infaz hakiminin onayından sonra uygulanacak.

-Doğrudan açık ceza infaz kurumuna alınanlar dahil olmak üzere bu kurumlarda bulunan hükümlülerden firar edenler veya başka bir fiilden dolayı haklarında tutuklama kararı verilenler, idare ve gözlem kurulu kararıyla kapalı ceza infaz kurumuna gönderilecek.

-Kınamadan başka bir disiplin cezası alıp, bu cezası kesinleşmiş olanlar veya asayiş ve düzenin sağlanması amacıyla disiplin cezası kesinleşmemiş olsa bile, eylemi, kurum düzeni ya da kişi güvenliği bakımından tehlike oluşturanlar idare ve gözlem kurulu kararıyla kapalı ceza infaz kurumuna gönderilecek.

-Açık ceza infaz kurumu şartlarına veya çalışma koşullarına uyum sağlayamayacakları saptananlar, idare ve gözlem kurulunun kararı ve infaz hakiminin onayıyla kapalı ceza infaz kurumlarına gönderilecek.

-Hükümlülerin, suç ve ceza türlerine göre açık ceza infaz kurumlarına ayrılıp ayrılmamalarına, açık ceza infaz kurumlarında geçirecekleri sürelere, kapalı ceza infaz kurumlarına gönderilmelerine, doğrudan açık ceza infaz kurumlarına alınmalarına, doğrudan açık ceza infaz kurumlarına alınanların kapalı ceza infaz kurumlarına gönderilmelerine ve diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar yönetmelikte gösterilecek.

-Koşullu salıverilmeden yararlanabilmek için mahkumun kurumdaki infaz süresini iyi halli olarak geçirmesi gerekecek.

-TBMM Genel Kurulunda kabul edilen Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun'a göre, hükümlüye, kurum kütüphanesinden yararlanma imkanı verilecek. Ayrıca hükümlüler, kamu kurum ve kuruluşlarına bağlı kütüphanelerde bulunan, mahkemelerce yasaklanmamış süreli ve süresiz yayınlardan bedelini ödeyerek yararlanabilecek.

-Kurum disiplinini, düzenini veya güvenliğini bozan ya da tehlikeye düşüren, hükümlülerin iyileştirilmesi amacına ulaşmayı zorlaştıran yahut müstehcen haber, yazı, fotoğraf ve yorumları kapsayan yayınlar hükümlüye verilmeyecek. Ancak ilan ve reklamın geçici süreyle kesilmesi hali, bu hükmün dışında olacak.

-Basın İlan Kurumu aracılığıyla resmi ilan ve reklam yayınlama hakkı bulunmayan gazeteler, ceza infaz kurumuna kabul edilmeyecek. Yabancı dilde yayımlanmış gazete ve dergilerin ceza infaz kurumuna kabul edilmesinde Adalet Bakanlığı yetkili olacak.

-Düzenlemeyle açık ve kapalı infaz kurumlarındaki hükümlülere, ağır hastalık veya doğal afet hallerine ilaveten salgın hastalık halinde de ceza infaz kurumlarında bulunan kuruma ait telefon ve faks cihazından derhal yararlandırılma imkanı sağlanıyor.

-Kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülerin dışarıdan hediye kabul etme hakkının kapsamı genişletiliyor. Buna göre, kapalı ceza infaz kurumlarındaki hükümlü, iki ayda bir kez, ayrıca dini bayram, yılbaşı veya kendi doğum günlerinde dışarıdan gönderilen ve kurum güvenliği için tehlikeli olmayan bir hediyeyi kabul etme hakkına sahip olacak.

-Çocuk ve 65 yaşını tamamlamış hükümlüler ile beraberinde çocuğu bulunan kadın hükümlüler, idare ve gözlem kurulu tarafından alınacak karar doğrultusunda belirtilen zaman dilimi dışında da hediye kabul edebilecek. Bunun esas ve usulleri yönetmelikle belirlenecek.

-Hükümlülerin öğretimi ile sınavlara ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenebilecek.

-İnfaz hakimliği kanunda değişiklik ile infaz hakimliğini kuruluşu ve görev ve yetkilerine ilişkin yeni düzenlemeler getirilmiştir.

-Canavarsa hisle işlenen yaralama suçları yeni düzenleme  kanun kapsamına alınmıştır.

-Ağırlaştırılmış yaralama suçlarında cezanın üst sınırındaki süre uzatılmıştır.

-Örgüt suçların daki ceza miktarlarının alt ve üst sınırlarında artış olmuştur.

-Tefecilik suçuna verilen cezalarda  üst sınır da artış olmuş

-Ağır hastalık veya engellilik nedeniyle ceza evlerinde hayatını tek başına ikame edemeyen kişiler ile gebe kadının ve doğum yapmış kadın için……….. tutuklama yerine adli kontrol uygulanması kararı verilmesi getirilmiş.

-Doğum yapmış bayanların beli şartlarda infazının bir süre ertelenmesi getirilmiş.

-Eşi ve çocukları ağı hastalık ve malullük bulunan hükümlerin infazlarına ara verilmesi getirildi.

-Hükümlülerin infaz kurumu dışında beli şartlar ve sürelerde çalıştırılması yasa ile getirilmiş.

-Mazeret izindeki infaz süresindeki 1/5 süresi,1/10  olarak değiştirilmiştir.

-Salgın hastalık, doğal afet, savaş veya seferberlik durumunda bu sebeplerden dolayı izinden dönemeyen veya geç dönen hükümlülere ceza verilmez.

-Açık ceza infaz kurumunda veya çocuk eğitim evinde bulunan ve koşullu salıverilmesine bir yıl veya daha az süre kalan iyi halli hükümlülerin talebi halinde serbest bırakılmasına ……….

-İnfaz hakimi, hükümlünün talebi üzerine kasten işlenen suçlarda toplam bir yıl altı ay, taksirle öldürme suçu hariç olmak üzere taksirle işlenen suçlarda ise toplam üç yıl ……yasada belirtilen infaz usullerini uygulayabilir.

-Toplam beş yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkum olan veya adli para cezası infaz sürecinde hapis cezasına çevrilen hükümlülerden 16 ncı maddenin üçüncü fıkrasında belirlenen usule göre maruz kaldığı ağır bir hastalık veya engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu koşullarında hayatını yalnız idame ettiremeyeceği tespit edilenlerin cezasının konutunda çektirilmesine infaz hakimi tarafından karar verilebilir.

- Sıfır-altı yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlüler ile yetmiş yaşını bitirmiş hükümlüler hakkında 105/A maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “iki yıl”lık süre, “dört yıl” olarak uygulanır.

-Maruz kaldığı ağır bir hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle hayatını yalnız idame ettiremeyen altmış beş yaşını bitirmiş hükümlülerin koşullu salıverilmeleri için ceza infaz kurumlarında geçirmeleri gereken süreler, azami süre sınırına bakılmaksızın 105/A maddesinde düzenlenen denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infaz edilebilir.

-Şüpheli, sanık ve hükümlülerin toplum içinde izlenmesi, gözetimi ve denetimi elektronik cihazların kullanılması suretiyle de yerine getirilebilir. Bu izleme, rızası alınmak koşuluyla şüpheli, sanık ve hükümlüye ait elektronik cihazlar kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
İnfaz yasası 15.4.2020 tarihinde resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girdi.